Die dienstoonbank is die afgelope twee weke oorval met navrae oor hoë internetrekeninge.

Tydens een insident is buitengewone hoë internetverkeer by `n personeellid se rekening opgemerk. Met nadere ondersoek het dit geblyk dat iemand gesien het hoe hy sy wagwoord intik en dit daarna gebruik het om onwettig reekse daarmee af te laai. 

Informasietegnologie kan gebruikers nie beskerm teen gevalle soos hierdie nie. Dit bly uitsluitlik jou verantwoordelikheid om jou wagwoord veilig te hou.

Daar is steeds personeel wat hul gebruikersname en wagwoorde met ander deel of dit sigbaar op `n stukkie papier op hul lessenaar tentoonstel.

Dis net so belangrik om jou netwerk-wagwoord veilig te hou as jou bankkaart se PIN-nommer en jy sal sekerlik nie jou PIN-nommer vir iemand gee nie?

Met jou netwerk-wagwoord kan iemand nie net toegang kry tot jou internet nie, maar ook tot e-posse wat jou bankdetail en persoonlike informasie bevat, sowel as jou menslike hulpbronne inligting – insluitend jou salarisinligting! Die risiko bly dieselfde.

Maak seker dat jy `n goeie, sterk wagwoord het. Microsoft het goeie riglyne daarvoor. 

Bo en behalwe goeie wagwoordpraktyk, moet jy onthou om altyd jou Inetkey toe te maak as jy weg is van jou rekenaar of jou rekenaar te sluit. (ctrl+alt+del) As dit oop bly, kan enigiemand dit gebruik en daar is geen manier vir IT om te bepaal wie jou internet gebruik het as jy die een was wat dit ontsluit het met jou wagwoord nie. 

Gaan gereeld jou internetgebruik na sodat jy nie aan die einde van die maande `n verrassing kry nie. Jou internetbalans verskyn op die Interkey aantekenblokkie en kan ook nagegaan word by www.sun.ac.za/useradm.

Hou in gedagte dat die spoed van die universiteitnetwerk en jou ADSL-lyn by die huis nie dieselfde is nie. Jy mag dink dat dieselfde hoeveelheid tyd op die US-netwerk jou dieselfde gaan kos as by die huis. Die universiteitnetwerk is baie vinniger en jy gaan meer data vinniger gebruik.

As jy `n ongewone toename in jou internetgebruik opmerk, kan jy `n navraag rig aan IT teen die koste van R200-00. Verdere inligting oor internetgebruik op die US-netwerk kan in ons dienskatalogus gekry word.

Of jy `n boekwurm is wat gereeld op Exclusive Books se webwerf kuier of `n techie wat katoeters soek op Takealot, daar is `n aanlynwinkel vir elke smaak.

Hoewel aanlynaankope nie die norm in Suid-Afrika nie, is die prentjie besig om vinnig te verander.

Statistica.com het in Januarie berig dat 40% van internetgebruikers wêreldwyd reeds items aanlyn gekoop het. Met ander woorde, 1 biljoen aanlyn-kopers. Hierdie getal sal toeneem soos enkripsie en sekuriteitsmaatreëls verbeter.

In Suid-Afrika is die persentasie kopers ongeveer 22% en glo 48% van internetgebruikers dat hulle dit in die toekoms tog sal oorweeg. (IPSOS-opname namens PayPAL en FNB) As ons in ag neem dat Suid-Afrika die mees-ontwikkelde ekonomie in Afrika het en 86% van volwassenes selfoongebruikers is, lyk voorspellings soos dié van IPSOS en Statistica.com nie so verregaande nie. 

Studies wys `n opmerklike groei in internetaankope en ook die bedrae wat gebruikers bereid is om te spandeer. 

Die SA council of shopping centres (SACSC) se opname in Februarie vanjaar bevestig dat ernstige gebruikers reeds 50% van hul inkopies aanlyn doen en tot R2500-00 per maand spandeer. Ligte gebruikers daarenteen doen 14 transaksies en spandeer R350-00 per maand. Kopers is geneig om aanlynwinkels te gebruik om eers navorsing oor `n produk te doen en dit daarna in `n winkel te gaan koop.

Waar en wat koop Suid-Afrikaners? Woolworths, Exclusive Books en Pick `n Pay se aanlynweergawes blyk populêr te wees, terwyl die uitsluitlik aanlynwinkels Kalahari.com, Takealot en Amazon die voorkeurkeuse is. Op die klerefront trek Zando en Spree by slegs 9% in 2014. 

Gewilde keuses is digitale produkte, kaartjies na geleenthede en vir reis en klere.  

Sekuriteit is die grootste rede waarom Suid-Afrikaners nie aanlyn wil koop nie. 38% van die deelnemers aan Statistica.com se opname vertrou nie sekuriteit op die internet genoeg om aankope aanlyn te doen nie.

Sekuriteit behoort nie `n probleem te wees as `n webwerf PCI DSS gesertifiseer is of goeie enkripsie- en waarmerkmetodes soos 3D secure, gebruik word nie. Soos met enige ander webwerf, vertrou jou goeie oordeel en moenie onbekende winkels gebruik en jou inligting daarop gee nie. Hou by die bekendes soos Takealot, Zando, ens.

Gebruikers verkeer onder die wanindruk dat jy `n kredietkaart nodig het om aanlyn te koop. Dis nie die geval is nie. Aanlynwinkels bied ook alternatiewe aan kopers. Buite-betalingsmaatskappye soos Paypal maak transaksies meer sekuur. As jy onveilig voel om jou kredietkaartdetails in te vul, betaal met `n bank EFT. Sommige winkels laat jou selfs toe om die koerier kontant te betaal met aflewering.

Tasbaarheid en `n waarborg van produkkwaliteit  `n verdere bekommernis. Beter prosedures is reeds in plek gesit sodat gebruikers moeiteloos produkte kan terugstuur indien hulle nie tevrede is nie. 

Aan die positiewe kant is aanlyninkope se gerief en gemaklikheid nie te betwyfel nie. Dit bied jou die geleentheid om te kies tussen `n verskeidenheid produkte, ook wêreldwyd, en sodoende die beste keuse vir jou sak te maak. Daarnenewens hoef jy nie meer weke te wag vir aflewering nie. Goeie aanlynwinkels lewer binne 24 uur jou aankope by jou af – mits dit in voorraad is.

Teen die einde van die dekade word voorspel dat e-handel in Afrika 20 maal sal vermeerder en volgens McKinsey & Company sal dit teen 2025 10% van alle kleinhandel-verkope uitmaak. 

Of ons daarvan hou of nie, aanlynwinkels is hier om te bly en hopelik kan ons as gebruikers, ook daaruit voordeel trek.

[BRONNE: www.mybroadband.co.za; www.ventureburn.com; www.eprop.co.za; www.itnewsafrica.com]