%PDF-1.3 1 0 obj << /Type /Catalog /Outlines 2 0 R /Pages 3 0 R >> endobj 2 0 obj << /Type /Outlines /Count 0 >> endobj 3 0 obj << /Type /Pages /Kids [6 0 R 31 0 R ] /Count 2 /Resources << /ProcSet 4 0 R /Font << /F1 8 0 R /F2 9 0 R /F3 10 0 R /F4 11 0 R >> /XObject << /I1 30 0 R >> >> /MediaBox [0.000 0.000 612.000 792.000] >> endobj 4 0 obj [/PDF /Text /ImageC ] endobj 5 0 obj << /Creator (DOMPDF) /CreationDate (D:20250701180455+00'00') /ModDate (D:20250701180455+00'00') /Title (Report 07-2025) >> endobj 6 0 obj << /Type /Page /Parent 3 0 R /Annots [ 12 0 R 14 0 R 16 0 R 18 0 R 20 0 R 22 0 R 24 0 R 26 0 R 28 0 R ] /Contents 7 0 R >> endobj 7 0 obj << /Length 8231 >> stream 0.702 0.800 0.816 rg 34.016 34.016 543.969 723.969 re f 1.000 1.000 1.000 rg 45.266 80.162 521.469 666.572 re f 0.773 0.773 0.773 rg 0.773 0.773 0.773 RG 45.266 746.734 m 566.734 746.734 l 565.984 745.984 l 46.016 745.984 l f 566.734 746.734 m 566.734 80.162 l 565.984 80.162 l 565.984 745.984 l f 45.266 746.734 m 45.266 80.162 l 46.016 80.162 l 46.016 745.984 l f 0.200 0.200 0.200 rg BT 61.016 693.716 Td /F1 14.4 Tf [(BEWARING VIA HOMMELTUIG)] TJ ET 0.400 0.400 0.400 rg BT 61.016 664.909 Td /F2 9.0 Tf [(Posted on )] TJ ET BT 104.045 664.909 Td /F3 9.0 Tf [(January 01,1970)] TJ ET BT 173.588 664.909 Td /F2 9.0 Tf [( by )] TJ ET BT 188.096 664.909 Td /F3 9.0 Tf [(IT Communications)] TJ ET 0.153 0.153 0.153 rg BT 61.016 637.420 Td /F4 9.0 Tf [(Jy het al die videos op YouTube gesien uitgestrekte, asemrowende lugskote van areas wat feitlik ontoeganklik is vir die )] TJ ET BT 61.016 626.431 Td /F4 9.0 Tf [(meeste mense.Rhino Africa het Woensdag`n video vrygestel wat met behulp van `n hommeltuig verfilm is. )] TJ ET 0.373 0.169 0.255 rg BT 488.174 626.431 Td /F4 9.0 Tf [(Die video wys )] TJ ET 0.373 0.169 0.255 RG 0.18 w 0 J [ ] 0 d 488.174 625.280 m 546.188 625.280 l S BT 61.016 615.442 Td /F4 9.0 Tf [(die skoonheid van Afrika )] TJ ET 0.18 w 0 J [ ] 0 d 61.016 614.291 m 161.564 614.291 l S 0.153 0.153 0.153 rg BT 161.564 615.442 Td /F4 9.0 Tf [(en die resultate is asemrowend.)] TJ ET BT 61.016 595.453 Td /F4 9.0 Tf [(Deesdae kan ons toegang kry tot feitlik enige afgele area met behulp van`n hommeltuig of UAV \()] TJ ET BT 450.707 595.453 Td /F2 9.0 Tf [(unmanned aerial vehicle)] TJ ET BT 61.016 584.464 Td /F4 9.0 Tf [(\) met afstandbeheer, sagteware of ? GPS-stelsel. Hierdie vliende robotte word "hommeltuie" genoem omdathulleklink )] TJ ET BT 61.016 573.475 Td /F4 9.0 Tf [(soos die eentonige gedreunvan ? manlike by. )] TJ ET BT 61.016 553.486 Td /F4 9.0 Tf [(Aanvanklik is hommeltuie nie net as blote tydverdryf gebruik nie. Die eerste toestelle is aangewend deur die weermag, )] TJ ET BT 61.016 542.497 Td /F4 9.0 Tf [(maar vandag is siviele hommeltuie meer algemeen as hul militre eweknie. Na beraming is daar teen 2015 reeds meer )] TJ ET BT 61.016 531.508 Td /F4 9.0 Tf [(as ? miljoen verkoop en word hulle gebruik vir kommersile, wetenskaplike, ontspannings- en landboudoeleindes, sowel )] TJ ET BT 61.016 520.519 Td /F4 9.0 Tf [(as ander funksies soos polisiring, toesig, lugfotografie ennatuurbewaring.)] TJ ET BT 61.016 500.530 Td /F4 9.0 Tf [(Die idee om UAV's te gebruik virnatuurbewaring is in Januarie 2011 deur Lian Pin Koh, ? natuurbewaringsekoloog en )] TJ ET BT 61.016 489.541 Td /F4 9.0 Tf [(Serge Wich, ?primaatbioloogbedink. Dit was egter gou duidelik dat die beskikbare UAV's te duur was vir ontwikkelende )] TJ ET BT 61.016 478.552 Td /F4 9.0 Tf [(lande waar hulle die nodigste was. Lian en Serge se enigste oplossing was om hul eie, meer bekostigbare weergawe te )] TJ ET BT 61.016 467.563 Td /F4 9.0 Tf [(bou. Die prototipe se koste het uitgewerk op minder as $2,000.)] TJ ET BT 61.016 447.574 Td /F4 9.0 Tf [(? Jaar later is die prototipe getoets in Noord-Sumatra, Indonesi waar dit meer as 30 ritte onderneem het en duisende ho-)] TJ ET BT 61.016 436.585 Td /F4 9.0 Tf [(resolusie lugfoto's en videomateriaal van woude en die natuurlewe versamel het. \()] TJ ET 0.373 0.169 0.255 rg BT 387.878 436.585 Td /F4 9.0 Tf [(https://conservationdrones.org/our-story/)] TJ ET 0.18 w 0 J [ ] 0 d 387.878 435.434 m 549.446 435.434 l S 0.153 0.153 0.153 rg BT 61.016 425.596 Td /F4 9.0 Tf [(\))] TJ ET BT 61.016 405.607 Td /F4 9.0 Tf [(Na mate Lian en Serge se navorsing bekend geraak het, is die term "Conservation Drone" gebore en teen 2012 is UAV's )] TJ ET BT 61.016 394.618 Td /F4 9.0 Tf [(ook deur die)] TJ ET BT 113.045 394.618 Td /F2 9.0 Tf [(International Anti-Poaching Foundation.)] TJ ET BT 61.016 374.629 Td /F4 9.0 Tf [(\(https://www.youtube.com/watch?v=FIrgjCNcDBI\))] TJ ET BT 61.016 354.640 Td /F4 9.0 Tf [(Hommeltuie word reeds wreldwyd vir natuurbewaring gebruik. Die WWF \(World Wide Fund for Nature\) het dit in 2012 in )] TJ ET BT 61.016 343.651 Td /F4 9.0 Tf [(die Chitwan Nasionale Park in Nepal, begin gebruik om renosters, tiere en olifante te monitor, maar ook omte dien as ? )] TJ ET BT 61.016 332.662 Td /F4 9.0 Tf [(afskrikmiddel virstropery. In dieselfde jaar Google $5 vir die WWF gegee om hommeltuie aan te koop om gedeeltes van )] TJ ET BT 61.016 321.673 Td /F4 9.0 Tf [(Afrika en Asi te monitor en stropery te bekamp.)] TJ ET BT 61.016 301.684 Td /F4 9.0 Tf [(Ook in Suid-Afrika is UAV's suksesvol in die Kruger Nasionale Park teen renosterstropers gebruik nadat )] TJ ET BT 476.393 301.684 Td /F2 9.0 Tf [(Denel Dynamics,)] TJ ET BT 544.406 301.684 Td /F4 9.0 Tf [()] TJ ET BT 61.016 290.695 Td /F4 9.0 Tf [(? vervaardiger van die tegnologie, dit aan die Suid-Afrikaanse Nasionale Parkeraad geleen het vir natuurbewaring.)] TJ ET BT 61.016 270.706 Td /F4 9.0 Tf [(In Maart 2014 het dieHoward G. Buffett Stigtingaangekondig dathulle 255 miljoen rand skenk vir ? driejaar inisiatief,in )] TJ ET BT 61.016 259.717 Td /F4 9.0 Tf [(samewerking met dieNatuurbewaringstrust, Suid-Afrikaanse Nasionale Parkeraad \(SANParks\) en ? Suid-Afrikaanse )] TJ ET BT 61.016 248.728 Td /F4 9.0 Tf [(openbarewinsorganisasie \(PBO\). Hierdie inisiatief se doel is om stropery in die Kruger Nasionale Park te beveg ennuwe )] TJ ET BT 61.016 237.739 Td /F4 9.0 Tf [(anti-stropery tegnologie te toets. SANParke toets tans die hommeltuie en vanjaar het die Stigting? verdere 37.7 miljoen )] TJ ET BT 61.016 226.750 Td /F4 9.0 Tf [(gegee vir die aankoop van ? helikopter vir gebruik teen stropery bedrywighede. \()] TJ ET 0.373 0.169 0.255 rg BT 381.164 226.750 Td /F4 9.0 Tf [(https://www.savetherhino.org)] TJ ET 0.18 w 0 J [ ] 0 d 381.164 225.599 m 497.210 225.599 l S 0.153 0.153 0.153 rg BT 497.210 226.750 Td /F4 9.0 Tf [(\))] TJ ET BT 61.016 206.761 Td /F4 9.0 Tf [(In Namibi is hierdie tegnologie deur die )] TJ ET BT 224.087 206.761 Td /F2 9.0 Tf [(Sea Shepherd Conservation Society)] TJ ET BT 369.158 206.761 Td /F4 9.0 Tf [(gebruik om die jaarlikse uitdunproses van )] TJ ET BT 61.016 195.772 Td /F4 9.0 Tf [(robbe te monitor en ook om rensosterstropery in die Etosha Nasionale Park te bekamp.)] TJ ET BT 61.016 175.783 Td /F4 9.0 Tf [(Ander gebruike vir UAV's sluit in: opnames van gewasse, lugfotografie, reddingspogings, inspeksie van kraglyne en )] TJ ET BT 61.016 164.794 Td /F4 9.0 Tf [(pypleidings, tel van wild, aflewering van mediese voorrade in andersins ontoeganklik gebiede, die opsporing van persone )] TJ ET BT 61.016 153.805 Td /F4 9.0 Tf [(wat onwettige jag, verkenningsoperasies, koperatiewe omgewings monitor, grenspatrollie-missies, beskerming van )] TJ ET BT 61.016 142.816 Td /F4 9.0 Tf [(konvooie, bosbrandbeheer, toesig, humanitre hulp, landmeting, vuur en ongelukke ondersoek, meting van )] TJ ET BT 61.016 131.827 Td /F4 9.0 Tf [(grondverskuiwings, opsporing van onwettige stortingsterreine, die konstruksiebedryf en ook skare beheer.)] TJ ET BT 111.316 111.838 Td /F4 9.0 Tf [([SOURCES:)] TJ ET 0.373 0.169 0.255 rg BT 163.327 111.838 Td /F4 9.0 Tf [(https://en.wikipedia.org/wiki/Unmanned_aerial_vehicle)] TJ ET 0.18 w 0 J [ ] 0 d 163.327 110.687 m 379.408 110.687 l S 0.153 0.153 0.153 rg BT 379.408 111.838 Td /F4 9.0 Tf [(, )] TJ ET 0.373 0.169 0.255 rg BT 384.412 111.838 Td /F4 9.0 Tf [(https://conservationdrones.org/our-story/)] TJ ET 0.18 w 0 J [ ] 0 d 384.412 110.687 m 545.980 110.687 l S 0.153 0.153 0.153 rg BT 545.980 111.838 Td /F4 9.0 Tf [(, )] TJ ET 0.373 0.169 0.255 rg BT 346.909 100.849 Td /F4 9.0 Tf [(https://en.wikipedia.org/wiki/Conservation_Drones)] TJ ET 0.18 w 0 J [ ] 0 d 346.909 99.698 m 545.980 99.698 l S 0.153 0.153 0.153 rg BT 545.980 100.849 Td /F4 9.0 Tf [(, )] TJ ET 0.373 0.169 0.255 rg BT 159.799 89.860 Td /F4 9.0 Tf [(https://www.savetherhino.org/rhino_info/thorny_issues/the_use_of_drones_in_rhino_conservation)] TJ ET 0.18 w 0 J [ ] 0 d 159.799 88.709 m 548.482 88.709 l S 0.153 0.153 0.153 rg BT 548.482 89.860 Td /F4 9.0 Tf [(])] TJ ET q 225.000 0 0 72.000 61.016 437.321 cm /I1 Do Q endstream endobj 8 0 obj << /Type /Font /Subtype /Type1 /Name /F1 /BaseFont /Helvetica-Bold /Encoding /WinAnsiEncoding >> endobj 9 0 obj << /Type /Font /Subtype /Type1 /Name /F2 /BaseFont /Helvetica-Oblique /Encoding /WinAnsiEncoding >> endobj 10 0 obj << /Type /Font /Subtype /Type1 /Name /F3 /BaseFont /Helvetica-BoldOblique /Encoding /WinAnsiEncoding >> endobj 11 0 obj << /Type /Font /Subtype /Type1 /Name /F4 /BaseFont /Helvetica /Encoding /WinAnsiEncoding >> endobj 12 0 obj << /Type /Annot /Subtype /Link /A 13 0 R /Border [0 0 0] /H /I /Rect [ 488.1737 625.5982 546.1877 634.7557 ] >> endobj 13 0 obj << /Type /Action /S /URI /URI (https://www.youtube.com/watch?v=fzBVPKU_qX8) >> endobj 14 0 obj << /Type /Annot /Subtype /Link /A 15 0 R /Border [0 0 0] /H /I /Rect [ 61.0157 614.6092 161.5637 623.7667 ] >> endobj 15 0 obj << /Type /Action /S /URI /URI (https://www.youtube.com/watch?v=fzBVPKU_qX8) >> endobj 16 0 obj << /Type /Annot /Subtype /Link /A 17 0 R /Border [0 0 0] /H /I /Rect [ 61.0157 437.3209 286.0157 509.3209 ] >> endobj 17 0 obj << /Type /Action /S /URI /URI (http://blogs.sun.ac.za/it/2016/10/conservation-by-drone/drone-2/) >> endobj 18 0 obj << /Type /Annot /Subtype /Link /A 19 0 R /Border [0 0 0] /H /I /Rect [ 387.8777 435.7522 549.4457 444.9097 ] >> endobj 19 0 obj << /Type /Action /S /URI /URI (https://conservationdrones.org/our-story/) >> endobj 20 0 obj << /Type /Annot /Subtype /Link /A 21 0 R /Border [0 0 0] /H /I /Rect [ 381.1637 225.9172 497.2097 235.0747 ] >> endobj 21 0 obj << /Type /Action /S /URI /URI (https://www.savetherhino.org/rhino_info/thorny_issues/the_use_of_drones_in_rhino_conservation) >> endobj 22 0 obj << /Type /Annot /Subtype /Link /A 23 0 R /Border [0 0 0] /H /I /Rect [ 163.3273 111.0052 379.4083 120.1627 ] >> endobj 23 0 obj << /Type /Action /S /URI /URI (https://en.wikipedia.org/wiki/Unmanned_aerial_vehicle) >> endobj 24 0 obj << /Type /Annot /Subtype /Link /A 25 0 R /Border [0 0 0] /H /I /Rect [ 384.4123 111.0052 545.9803 120.1627 ] >> endobj 25 0 obj << /Type /Action /S /URI /URI (https://conservationdrones.org/our-story/) >> endobj 26 0 obj << /Type /Annot /Subtype /Link /A 27 0 R /Border [0 0 0] /H /I /Rect [ 346.9093 100.0162 545.9803 109.1737 ] >> endobj 27 0 obj << /Type /Action /S /URI /URI (https://en.wikipedia.org/wiki/Conservation_Drones) >> endobj 28 0 obj << /Type /Annot /Subtype /Link /A 29 0 R /Border [0 0 0] /H /I /Rect [ 159.7993 89.0272 548.4823 98.1847 ] >> endobj 29 0 obj << /Type /Action /S /URI /URI (https://www.savetherhino.org/rhino_info/thorny_issues/the_use_of_drones_in_rhino_conservation) >> endobj 30 0 obj << /Type /XObject /Subtype /Image /Width 300 /Height 96 /ColorSpace /DeviceRGB /Filter /DCTDecode /BitsPerComponent 8 /Length 8356>> stream ExifII*Ducky<+http://ns.adobe.com/xap/1.0/ Adobed       `,  !1"AQaq2#BRb3ѢCSr4d5!1AQaq"BRb# ?M@P( @P( @P( @P( @P(#rkqu Ր@\쥸M e?w$~o$sfe/~qc$_c;:)eu1Ǡ?l{eQѱ _ƷQzWE\R^iơbݘkhfSO祝 ?nl%WIb?2>}Iv?9p}IWFKzƠ3Ln# u>5EW!߬]yVQ .!)}OjZa5?tgxX+5PFH}0﫛++㓉PC ='jepѳOя~˖]?S&i}{Մw 4RxI5{ -F0 |31 ?ci "LMY?aJ 6k/[{b B! nvqס֨P( Ta`6 =]cmgKoD>C8.7YTZf򥍅H" #νׇ_Ic,12JnֵVu=UݬO9d9a`.14.}3sZ,EA8nZ67ޠ ën&+x?lS ?W$|:!x,r@?TeN)Ђ{#hGh6a RĤU"E=25-2EԱtP@;ĬNƺ2XԕyW+ͬ{xͿmZGٽ/#iq%$֚G v9] 7µ9%c/鶛KW9n5u5ΖPJ[50٫kͥFW%UF݋r]}AֹmvV!v[_CH!(>۠*:;kmgtwd@塔鯷B t4GeKkF1[C[JxԕT(1<_f4eXBG`:Ց21]*=+9i29QEI=NNzNc3)V u>:u[WY\+h[Cl鮨Hв]³z8F=]507bly6B8yR$[d :{+;8ao]0_,N~ua%o-N$ڲ@~xe76ӉA.|wicћw5{| p)d_Y+'/_LkOKDZb7-齜I;2<3W?־ݦkg+#*KQoe'v'VM|[xצꘌ^^oYF_g)itA"@Vjmf+i<i+vu^ r]u?GEmےaVbuvTWot?q&]=ۧ_[Z_d]9Y\켠u!FE#¯3v'kw!˫dK ,Ut>PIzv:_qK;q!:PPky1CH#5 Y2g4wr*G77xkWYV0cFٶxIO^mn'wi5rN?m;(j=(!VW:($\YklN<֡=Yat 2$}!6\;G|f~$nm4ܺD#nnܡ)A=o)y@*whH/ph| (3P( '#nՈX$Ƨٱ·;!bcQ1U*~USL'mMJm%6mGQ֓Yꖹc%ԉq]pVFOPC+X%?vI/``A@_yR5wrm#؝OégS\sѻ̣"F4꿱=ov|Dּ8b飜\]I%/+0}B(ԑ6ndsgq?F); =ʀ|=λgsK)7~{wWљXbSt/ոrnvweotonf.˾8щؚu+6w:T)M_ʉeXߨ$- cf߽4Bb838˯T嵸חmn$$U,N|uWyc,hc8H'#RF:B+SX}\soMYmdy-Lţ4 'YQuoetQw!ϻkxGys r5o%;QUʍU[k8#0.L@@ʫ//GM},esoOQv7py>b@5:mfYX೷mBToJ1y>>6k/0_Me+(/1Sס2^ߵ?RzruƟt?q,jg?ysY1"*UI/ w~B VmӧKCOpb֧De{7BN7<(lo,~B#o*N JKNf]Erޜ5t9kv7XRFX\8d*Z5=ۡGlΦ ro]%@P( SZZwM H@ cu''`#0馺{_0يP$1h ?eխFkI#QPP]ɱ?M}G3wǑ0|n׌Y?Kih7{Jh9.: uNd#p>u`,b`H$}7\kɉE׈q|Txc11Ep=m[yg2nwuVL3ֿ%PqLT[^E{H6KĠuk9f<{+kl`O G*B7WVHI3zeVYI̾ [̽x$0l(,y@m辩mscQYN$uFi#;e[;gZ mv\k-^tcڡZb=f4[\-sD?u<X#<&m˥qQym6KwEQ)@P(>d)lAA@P( @P( 㻷ɵ )aBnnH+WIubxԋqr.Wr/->iYUX[akh!Z [d_%X.^RF}nOg%qG L?$;MF+ 8/q{|o'vi-"dpYd]YOJLiܼ@ȷXG#n!;h=s׬EE~g֟i dC HmR:+o SF%bdM'FdF[ y-.t63rF:AW/4#ɴYKF8ST<:TCn{#fqWgCkc{X#)ꢙ++mŵ?2,qjUQZR=/ޮz؜;M? A@P( @P( @P(?U,uAA~8L7ylq Jn2@ iq՝z<}rc)ɭ٬1;Ay"ku-YέdFbtŗ<V,J޵.Rkg~g $]f)Lup,iԸG \n?-\cXCK4pNI}e]Z\xwVYlA.,A\d~0b)Ѵ:oFLw~ $o>:zUB{@U$6:鸝IWlj EE*(T A@P( @P( @PV{qB{ ۈziEӧ/R16*$kO_P1LKsVDŽJV'G;ޔM ޛk˧QօߙuFQ,FఽǪ9 L{L'VE A ɀk( l&t4dw9w%:"s? i$ *uzv;ZۋEisoU,7@$/r73t7}mn_{!B08t*`d-x#WkH9!:7HVOI:+;kRUñ}.y$[:f%9MG ʣ71p'{37 `3+MwkH[{&SAH` Fڱ(,hOƒٝ"?ŬaZq;١U4AـtP( @P( @P( O?lp*[@*˄!A=^9UBI'm^ uŮZKh#m56Wf:|,@(P|_[7E!g hS)<9K hU,1(JjJZ/{ߣv[[gNJ1kp`{2D]Ws>\;'t{.;yq[ɮ"a"HX+(>WZZc3[meX%x)~ OK7++1G*tTXlJ$[{ ,7w;y-+f]L=Iʡ^XrwSCYl=U?Qpq~[N9X+yf *.( WG |UB@P( @P( @P`о CzS"Ț8P]7S=(|o8W>k Ggpqmq|Bn3|ɬ#qUhB]Z_gr2K;w!&GX\'(I#ֆ95e_%_2oUq;=Yx=&&1VT몃`y59#Y%{yK*ck+m= w- yMK R8VdV>LWl7/ |%r鮄NĞ5*=K~x@+ZBt |i(8'$Oum>HIXmFl}rxoELޕ] CQ$~YoggyetK޽"OݣI8A$,]K.e-gl)PzrwM6:h:8/hLJ)h> endobj 32 0 obj << /Length 630 >> stream 0.153 0.153 0.153 rg 0.373 0.169 0.255 RG 0.18 w 0 J [ ] 0 d 0.702 0.800 0.816 rg 34.016 34.016 543.969 723.969 re f 1.000 1.000 1.000 rg 45.266 719.245 521.469 38.739 re f 0.773 0.773 0.773 rg 0.773 0.773 0.773 RG 45.266 719.245 m 566.734 719.245 l 565.984 719.995 l 46.016 719.995 l f 566.734 757.984 m 566.734 719.245 l 565.984 719.995 l 565.984 757.984 l f 45.266 757.984 m 45.266 719.245 l 46.016 719.995 l 46.016 757.984 l f 61.016 734.995 m 550.984 734.995 l 550.984 735.745 l 61.016 735.745 l f 0.400 0.400 0.400 rg BT 61.016 749.193 Td /F2 9.0 Tf [(Posted in:Algemeen,Groen IT,Navorsing | | With 0 comments)] TJ ET endstream endobj xref 0 33 0000000000 65535 f 0000000008 00000 n 0000000073 00000 n 0000000119 00000 n 0000000339 00000 n 0000000376 00000 n 0000000514 00000 n 0000000652 00000 n 0000008935 00000 n 0000009047 00000 n 0000009162 00000 n 0000009282 00000 n 0000009390 00000 n 0000009518 00000 n 0000009613 00000 n 0000009740 00000 n 0000009835 00000 n 0000009962 00000 n 0000010078 00000 n 0000010206 00000 n 0000010299 00000 n 0000010427 00000 n 0000010572 00000 n 0000010700 00000 n 0000010805 00000 n 0000010933 00000 n 0000011026 00000 n 0000011154 00000 n 0000011255 00000 n 0000011381 00000 n 0000011526 00000 n 0000020049 00000 n 0000020114 00000 n trailer << /Size 33 /Root 1 0 R /Info 5 0 R >> startxref 20796 %%EOF Navorsing « Informasietegnologie
Language:
SEARCH

  • Onlangse bydraes

  • Kategorieë

  • Argiewe

Navorsing

« Older Entries
Newer Entries »

(English) Fair data management

Woensdag, Oktober 26th, 2016

Jammer, hierdie bladsy is nie in Afrikaans beskikbaar nie.

Email

Posted in Navorsing | Comments Off on (English) Fair data management

Wetenskap in jou agterplaas

Vrydag, Augustus 5th, 2016

frog-1445779__180Almal kan nie ʼn loopbaan in die wetenskappe hê nie, maar niks keer jou om deel te wees van navorsingsprojekte en ʼn bydrae tot belangrike navorsing te maak nie. Te danke aan tegnologie kan enigiemand nou ʼn wetenskaplike wees.

Burgerlike wetenskap, ook genoem massawetenskap, massa-gewerfde wetenskap, siviele wetenskap, vrywillige monitering of netwerk-wetenskap, is wetenskaplike navorsing wat uitgevoer word deur ʼn amateur of nie-professionele wetenskaplike. (www.wikipedia.org)

Joseph M. Hulbert noem in sy artikel, Citizen science tools available for ecological research in South Africa, dat gewone landsburgers, sonder enige ervaring, kan deelneem aan navorsing met behulp van hul eie rekenaars, in hul eie tuine of in die buitewêreld. Daar is vele geleenthede en projekte in Suid-Afrika vir amateur-wetenskaplikes – van die monitering van voël-migrasiepatrone tot die identifikasie en kartering van swamme. 

Amateur-sterrekkunde is een van die mees algemene vakgebiede waar nie-professionele wetenskap beoefen word. Ander sluit skoenlappertellings, voëlkunde, oseanografie en selfs kunsgeskiedenis in. Projekte in Suid-Afrika sluit die Stream Assessment Scoring System (miniSASS) in en by die Universiteit van Pretoria help die publiek navorsers om Phytophthora (plantvernietigende elemente) in Fynbos op te spoor en sodoende plantsiektes spesifiek tot Fynbos, te ondersoek. Lees hier meer oor die projek.

Die Universiteit van Kaapstad se Diere-demografie Eenheid (ADU) is verantwoordelik vir talle plaaslike gemeenskapswetenskapsprojekte. Die eenheid het reeds verskeie virtuele museums geskep, insluitende die MammalMAP webwerf waar jy fotos kan laai op die groeiende databasis van verspreiding en gewoontes van soogdiere in Suid-Afrika. As soogdiere jou nie interesseer nie, is daar enigiets van paddas en skoenlappers tot seesterre en seekastaiings in hierdie virtuele museums.

Joseph M. Hulbert verwys na twee ander plaaslike projekte, OrchidMap en Aliens of the Cape Peninsula. OrchidMap word sedert September 2014 op die Universiteit van Kaapstad se virtuele museum gehuisves. Lede van die publiek kan fotos en ligging van plante op die databasis, met bykans 3000 orgideë rekords met geo-etikette, laai. Aliens of the Cape Peninsula se doel is weer om om nuwe indringerplante en waar hulle versprei op die Kaapse Skiereiland, op te spoor.

Indien jy ʼn wetenskaplike in jou gemeenskap wil wees, hier is ʼn paar hulpmiddele om jou aan die gang te kry: 

Ispot,  ʼn South African National Biodiversity Institute (SANBI) inisiatief, is in Junie 2012 begin. Feitlik 400 000 internasionale observasies van 30 000 verskillende spesies is teen middel-2014 aangeteken. 

WhatSpecies is die breinkind van ʼn ouer wat haar kinders wou help om plante en insekte te identifiseer. Die webwerf se uitleg is gevolglik gebruikersvriendelik en toeganklik vir ʼn jonger leser en poog om, deur middel van sosiale media platforms, jongmense te betrek.

Soos vroeër genoem, word Virtual Museum bestuur deur die ADU by UK. Daar is reeds 17 verskillende projekte op die platform waarby die publiek by betrokke kan raak.

Die Cape Town Citizen webwerf  is ook propvol informasie en instruksies vir aspirerende wetenskaplikes. Kyk gerus ook The SciShow se video oor gemeenskapswetenskap op YouTube.

Email

Tags: ,
Posted in Algemeen, Navorsing | Comments Off on Wetenskap in jou agterplaas

Hulp vir databestuurplanne

Vrydag, Augustus 5th, 2016

matrixBefondsers van navorsing vereis toenemend dat databestuurplanne ingesluit word in aansoeke om befondsing of subsidies. ‘n Databestuurplan (DBP) is ‘n formele dokument wat omskryf hoe ‘n navorser sy/haar data sal bestuur tydens en na afloop van ‘n navorsingsprojek.

Alhoewel vereistes mag wissel van befondser tot befondser, bestaan ‘n databestuurplan gewoonlik uit ‘n beskrywing van die data wat ingesamel of gegenereer gaan word; die metodologieë of standaarde rakende data insameling en bestuur; data sekuriteit, vertroulikheid, oorweginge rakende etiek en intellektuele eiendomsreg, asook planne en strategieë vir toegang tot en deel van die data en die langtermyn-bewaring daarvan.

Verskeie hulpmiddele, o.a. die DMPTool van die University of California Curation Center en die DMPonline van die Digital Curation Centre, is ontwikkel en aanlyn beskikbaar gestel om navorsers te help om databestuursplanne te ontwikkel.

Hierdie web-gebaseerde hulpmiddele gee toegang tot verskeie DBP template; riglyne van spesifieke befondsers wat databestuursplanne vereis; en die funksionaliteit om planne in verskeie formate te genereer. Persone van enige instelling kan gratis registreer om hierdie hulpmiddele te gebruik.

[BRONNE: https://github.com/CDLUC3/dmptool/wiki/FAQ#q-what-is-a-data-management-plan-dmp; (https://www.ukdataservice.ac.uk/manage-data/plan/dmp-esrc; and http://www.slideshare.net/sjDCC/supportingdmps]

[Article by Rabelani Mutondwa]

Email

Posted in Navorsing | Comments Off on Hulp vir databestuurplanne

Is jy `n aspirant wetenskaplike?

Woensdag, Mei 25th, 2016

sciencejournal

sciencejournalGoogle het onlangs ʼn toepassing vrygestel wat jou innerlike wetenskaplike sal aanwakker. Science Journal meet en neem intyds data op deur middel ingeboude sensors in Android-fone.

Met die Science Journal-toepassing kan jy data insamel vanuit jou omgewing. Die toepassing gebruik die foonsensors om lig en klank, te meet, sodat jy die data grafies kan voorstel, eksperimente kan opneem en vrae en idees kan opneem.

As jou doel is om die wêreld oor te neem soos ʼn wafferse, bose wetenskaplike, is hierdie dalk nie heeltemal vir jou nie. Dis wel gepas vir in plaas van klein eksperimentjies vir jou eie vermaak.

Die hoofdoel van Google se nuwe projek is om kinders opgewonde oor en betrokke by wetenskap te kry. Moet egter nie dink volwassenes kan dit nie geniet nie; hulle kan net so lekker weteskaplike speel. 

Science Journal is deel van Google se groter inisiatief, The Making & Science Initiative. Dit glo dat enigiemand ʼn wetenskaplike kan wees as hy net die alledaagse dophou, probeer verstaan hoe dit werk en projekte skep wat dalk ʼn impak op die wêreld kan maak.

Met Science Journal kan jy ook ʼn digitale joernaal hou en notas maak van jou eksperimente – net vir ingeval jy `n wetenskaplike deurbraak maak en vergeet het wat jy gedoen het.

Die toepassing is gratis beskikbaar op die Google Play-winkel en jy het ʼn slimfoon met Android 4.4 KitKat nodig om die 14MB toepassing te installeer.

Lees ook meer oor Google se ander projekte, onder andere ʼn modulêre selfoon en slim klere.

 

Email

Posted in Toepassings, Navorsing | Comments Off on Is jy `n aspirant wetenskaplike?

E-handboek loodsprojek

Woensdag, Februarie 17th, 2016

1408767_flying_books_2Die e-handboek loodsprojek is ʼn gesamentlike poging tussen Informasietegnologie en die Regsfakulteit. Die projek beoog om aan eerstejaarstudente in een of meer van hulle modules e-handboeke as ʼn opsie te bied. Dit sal ook uitgebrei word na die nagraadse programme by die Openbare- en Ontwikkelingsbestuur by SPL.

Deur middel van die bekendstelling van e-handboeke sal ons die sterk- en swakpunte van e-leser tegnologieë asook die bruikbaarheid van die tegnologie in die klaskamer kan bepaal.

Studente benodig buigsame meganismes om toegang tot hul akademiese hulpbronne leerstelsels, biblioteekbronne en enige ander inligtingsbronne op en af van kampus te hê. Die doelwitte vir die e-handboek loodsprojek saam met die Regsfakulteit en Skool vir Openbare Bestuur is:

  • Ondersoek die huidige sterk- en swakpunte van e-leser tegnologie. 
  • Om vas te stel wat die bruikbaarheid van hierdie tegnologie in die klaskamer is.
  • Verminder die hoe koste van tradisionele handboeke en verbeter die estetiese kwaliteit van e-handboeke.
  • Evalueer die beskikbaarheid van die e-handboek hulpbron op meer as een toestel.
  • Verhoog die gebruik van die verlangde e-handboeke deur middel van institusionele aankope.

Die motivering vir die e-handboek loodsprojek sluit die elektroniese aflewering van kursusmateriaal as ʼn moontlike vervanging van gedrukte, tradisionele handboeke in, die inbruikneming van e-leser tegnologie as deel van die kurrikulum hernuwing en om die tegnologiese verwagtinge van die kennis-ekonomie te vervul.

Is jy betrokke by enige e-boek inisiatiewe op kampus. Deel jou storie met ons deur e-pos te stuur aan bits.bytes@sun.ac.za.

Email

Tags:
Posted in Navorsing, Studente | Comments Off on E-handboek loodsprojek

« Older Entries
Newer Entries »
 

© 2013-2025 Disclaimer: The views and opinions expressed in this page are strictly those of the page author(s) and content contributor(s). The contents of this page have not been reviewed or approved by Stellenbosch University.