%PDF-1.3 1 0 obj << /Type /Catalog /Outlines 2 0 R /Pages 3 0 R >> endobj 2 0 obj << /Type /Outlines /Count 0 >> endobj 3 0 obj << /Type /Pages /Kids [6 0 R 31 0 R ] /Count 2 /Resources << /ProcSet 4 0 R /Font << /F1 8 0 R /F2 9 0 R /F3 10 0 R /F4 11 0 R >> /XObject << /I1 30 0 R >> >> /MediaBox [0.000 0.000 612.000 792.000] >> endobj 4 0 obj [/PDF /Text /ImageC ] endobj 5 0 obj << /Creator (DOMPDF) /CreationDate (D:20250714104423+00'00') /ModDate (D:20250714104423+00'00') /Title (Report 07-2025) >> endobj 6 0 obj << /Type /Page /Parent 3 0 R /Annots [ 12 0 R 14 0 R 16 0 R 18 0 R 20 0 R 22 0 R 24 0 R 26 0 R 28 0 R ] /Contents 7 0 R >> endobj 7 0 obj << /Length 8231 >> stream 0.702 0.800 0.816 rg 34.016 34.016 543.969 723.969 re f 1.000 1.000 1.000 rg 45.266 80.162 521.469 666.572 re f 0.773 0.773 0.773 rg 0.773 0.773 0.773 RG 45.266 746.734 m 566.734 746.734 l 565.984 745.984 l 46.016 745.984 l f 566.734 746.734 m 566.734 80.162 l 565.984 80.162 l 565.984 745.984 l f 45.266 746.734 m 45.266 80.162 l 46.016 80.162 l 46.016 745.984 l f 0.200 0.200 0.200 rg BT 61.016 693.716 Td /F1 14.4 Tf [(BEWARING VIA HOMMELTUIG)] TJ ET 0.400 0.400 0.400 rg BT 61.016 664.909 Td /F2 9.0 Tf [(Posted on )] TJ ET BT 104.045 664.909 Td /F3 9.0 Tf [(January 01,1970)] TJ ET BT 173.588 664.909 Td /F2 9.0 Tf [( by )] TJ ET BT 188.096 664.909 Td /F3 9.0 Tf [(IT Communications)] TJ ET 0.153 0.153 0.153 rg BT 61.016 637.420 Td /F4 9.0 Tf [(Jy het al die videos op YouTube gesien uitgestrekte, asemrowende lugskote van areas wat feitlik ontoeganklik is vir die )] TJ ET BT 61.016 626.431 Td /F4 9.0 Tf [(meeste mense.Rhino Africa het Woensdag`n video vrygestel wat met behulp van `n hommeltuig verfilm is. )] TJ ET 0.373 0.169 0.255 rg BT 488.174 626.431 Td /F4 9.0 Tf [(Die video wys )] TJ ET 0.373 0.169 0.255 RG 0.18 w 0 J [ ] 0 d 488.174 625.280 m 546.188 625.280 l S BT 61.016 615.442 Td /F4 9.0 Tf [(die skoonheid van Afrika )] TJ ET 0.18 w 0 J [ ] 0 d 61.016 614.291 m 161.564 614.291 l S 0.153 0.153 0.153 rg BT 161.564 615.442 Td /F4 9.0 Tf [(en die resultate is asemrowend.)] TJ ET BT 61.016 595.453 Td /F4 9.0 Tf [(Deesdae kan ons toegang kry tot feitlik enige afgele area met behulp van`n hommeltuig of UAV \()] TJ ET BT 450.707 595.453 Td /F2 9.0 Tf [(unmanned aerial vehicle)] TJ ET BT 61.016 584.464 Td /F4 9.0 Tf [(\) met afstandbeheer, sagteware of ? GPS-stelsel. Hierdie vliende robotte word "hommeltuie" genoem omdathulleklink )] TJ ET BT 61.016 573.475 Td /F4 9.0 Tf [(soos die eentonige gedreunvan ? manlike by. )] TJ ET BT 61.016 553.486 Td /F4 9.0 Tf [(Aanvanklik is hommeltuie nie net as blote tydverdryf gebruik nie. Die eerste toestelle is aangewend deur die weermag, )] TJ ET BT 61.016 542.497 Td /F4 9.0 Tf [(maar vandag is siviele hommeltuie meer algemeen as hul militre eweknie. Na beraming is daar teen 2015 reeds meer )] TJ ET BT 61.016 531.508 Td /F4 9.0 Tf [(as ? miljoen verkoop en word hulle gebruik vir kommersile, wetenskaplike, ontspannings- en landboudoeleindes, sowel )] TJ ET BT 61.016 520.519 Td /F4 9.0 Tf [(as ander funksies soos polisiring, toesig, lugfotografie ennatuurbewaring.)] TJ ET BT 61.016 500.530 Td /F4 9.0 Tf [(Die idee om UAV's te gebruik virnatuurbewaring is in Januarie 2011 deur Lian Pin Koh, ? natuurbewaringsekoloog en )] TJ ET BT 61.016 489.541 Td /F4 9.0 Tf [(Serge Wich, ?primaatbioloogbedink. Dit was egter gou duidelik dat die beskikbare UAV's te duur was vir ontwikkelende )] TJ ET BT 61.016 478.552 Td /F4 9.0 Tf [(lande waar hulle die nodigste was. Lian en Serge se enigste oplossing was om hul eie, meer bekostigbare weergawe te )] TJ ET BT 61.016 467.563 Td /F4 9.0 Tf [(bou. Die prototipe se koste het uitgewerk op minder as $2,000.)] TJ ET BT 61.016 447.574 Td /F4 9.0 Tf [(? Jaar later is die prototipe getoets in Noord-Sumatra, Indonesi waar dit meer as 30 ritte onderneem het en duisende ho-)] TJ ET BT 61.016 436.585 Td /F4 9.0 Tf [(resolusie lugfoto's en videomateriaal van woude en die natuurlewe versamel het. \()] TJ ET 0.373 0.169 0.255 rg BT 387.878 436.585 Td /F4 9.0 Tf [(https://conservationdrones.org/our-story/)] TJ ET 0.18 w 0 J [ ] 0 d 387.878 435.434 m 549.446 435.434 l S 0.153 0.153 0.153 rg BT 61.016 425.596 Td /F4 9.0 Tf [(\))] TJ ET BT 61.016 405.607 Td /F4 9.0 Tf [(Na mate Lian en Serge se navorsing bekend geraak het, is die term "Conservation Drone" gebore en teen 2012 is UAV's )] TJ ET BT 61.016 394.618 Td /F4 9.0 Tf [(ook deur die)] TJ ET BT 113.045 394.618 Td /F2 9.0 Tf [(International Anti-Poaching Foundation.)] TJ ET BT 61.016 374.629 Td /F4 9.0 Tf [(\(https://www.youtube.com/watch?v=FIrgjCNcDBI\))] TJ ET BT 61.016 354.640 Td /F4 9.0 Tf [(Hommeltuie word reeds wreldwyd vir natuurbewaring gebruik. Die WWF \(World Wide Fund for Nature\) het dit in 2012 in )] TJ ET BT 61.016 343.651 Td /F4 9.0 Tf [(die Chitwan Nasionale Park in Nepal, begin gebruik om renosters, tiere en olifante te monitor, maar ook omte dien as ? )] TJ ET BT 61.016 332.662 Td /F4 9.0 Tf [(afskrikmiddel virstropery. In dieselfde jaar Google $5 vir die WWF gegee om hommeltuie aan te koop om gedeeltes van )] TJ ET BT 61.016 321.673 Td /F4 9.0 Tf [(Afrika en Asi te monitor en stropery te bekamp.)] TJ ET BT 61.016 301.684 Td /F4 9.0 Tf [(Ook in Suid-Afrika is UAV's suksesvol in die Kruger Nasionale Park teen renosterstropers gebruik nadat )] TJ ET BT 476.393 301.684 Td /F2 9.0 Tf [(Denel Dynamics,)] TJ ET BT 544.406 301.684 Td /F4 9.0 Tf [()] TJ ET BT 61.016 290.695 Td /F4 9.0 Tf [(? vervaardiger van die tegnologie, dit aan die Suid-Afrikaanse Nasionale Parkeraad geleen het vir natuurbewaring.)] TJ ET BT 61.016 270.706 Td /F4 9.0 Tf [(In Maart 2014 het dieHoward G. Buffett Stigtingaangekondig dathulle 255 miljoen rand skenk vir ? driejaar inisiatief,in )] TJ ET BT 61.016 259.717 Td /F4 9.0 Tf [(samewerking met dieNatuurbewaringstrust, Suid-Afrikaanse Nasionale Parkeraad \(SANParks\) en ? Suid-Afrikaanse )] TJ ET BT 61.016 248.728 Td /F4 9.0 Tf [(openbarewinsorganisasie \(PBO\). Hierdie inisiatief se doel is om stropery in die Kruger Nasionale Park te beveg ennuwe )] TJ ET BT 61.016 237.739 Td /F4 9.0 Tf [(anti-stropery tegnologie te toets. SANParke toets tans die hommeltuie en vanjaar het die Stigting? verdere 37.7 miljoen )] TJ ET BT 61.016 226.750 Td /F4 9.0 Tf [(gegee vir die aankoop van ? helikopter vir gebruik teen stropery bedrywighede. \()] TJ ET 0.373 0.169 0.255 rg BT 381.164 226.750 Td /F4 9.0 Tf [(https://www.savetherhino.org)] TJ ET 0.18 w 0 J [ ] 0 d 381.164 225.599 m 497.210 225.599 l S 0.153 0.153 0.153 rg BT 497.210 226.750 Td /F4 9.0 Tf [(\))] TJ ET BT 61.016 206.761 Td /F4 9.0 Tf [(In Namibi is hierdie tegnologie deur die )] TJ ET BT 224.087 206.761 Td /F2 9.0 Tf [(Sea Shepherd Conservation Society)] TJ ET BT 369.158 206.761 Td /F4 9.0 Tf [(gebruik om die jaarlikse uitdunproses van )] TJ ET BT 61.016 195.772 Td /F4 9.0 Tf [(robbe te monitor en ook om rensosterstropery in die Etosha Nasionale Park te bekamp.)] TJ ET BT 61.016 175.783 Td /F4 9.0 Tf [(Ander gebruike vir UAV's sluit in: opnames van gewasse, lugfotografie, reddingspogings, inspeksie van kraglyne en )] TJ ET BT 61.016 164.794 Td /F4 9.0 Tf [(pypleidings, tel van wild, aflewering van mediese voorrade in andersins ontoeganklik gebiede, die opsporing van persone )] TJ ET BT 61.016 153.805 Td /F4 9.0 Tf [(wat onwettige jag, verkenningsoperasies, koperatiewe omgewings monitor, grenspatrollie-missies, beskerming van )] TJ ET BT 61.016 142.816 Td /F4 9.0 Tf [(konvooie, bosbrandbeheer, toesig, humanitre hulp, landmeting, vuur en ongelukke ondersoek, meting van )] TJ ET BT 61.016 131.827 Td /F4 9.0 Tf [(grondverskuiwings, opsporing van onwettige stortingsterreine, die konstruksiebedryf en ook skare beheer.)] TJ ET BT 111.316 111.838 Td /F4 9.0 Tf [([SOURCES:)] TJ ET 0.373 0.169 0.255 rg BT 163.327 111.838 Td /F4 9.0 Tf [(https://en.wikipedia.org/wiki/Unmanned_aerial_vehicle)] TJ ET 0.18 w 0 J [ ] 0 d 163.327 110.687 m 379.408 110.687 l S 0.153 0.153 0.153 rg BT 379.408 111.838 Td /F4 9.0 Tf [(, )] TJ ET 0.373 0.169 0.255 rg BT 384.412 111.838 Td /F4 9.0 Tf [(https://conservationdrones.org/our-story/)] TJ ET 0.18 w 0 J [ ] 0 d 384.412 110.687 m 545.980 110.687 l S 0.153 0.153 0.153 rg BT 545.980 111.838 Td /F4 9.0 Tf [(, )] TJ ET 0.373 0.169 0.255 rg BT 346.909 100.849 Td /F4 9.0 Tf [(https://en.wikipedia.org/wiki/Conservation_Drones)] TJ ET 0.18 w 0 J [ ] 0 d 346.909 99.698 m 545.980 99.698 l S 0.153 0.153 0.153 rg BT 545.980 100.849 Td /F4 9.0 Tf [(, )] TJ ET 0.373 0.169 0.255 rg BT 159.799 89.860 Td /F4 9.0 Tf [(https://www.savetherhino.org/rhino_info/thorny_issues/the_use_of_drones_in_rhino_conservation)] TJ ET 0.18 w 0 J [ ] 0 d 159.799 88.709 m 548.482 88.709 l S 0.153 0.153 0.153 rg BT 548.482 89.860 Td /F4 9.0 Tf [(])] TJ ET q 225.000 0 0 72.000 61.016 437.321 cm /I1 Do Q endstream endobj 8 0 obj << /Type /Font /Subtype /Type1 /Name /F1 /BaseFont /Helvetica-Bold /Encoding /WinAnsiEncoding >> endobj 9 0 obj << /Type /Font /Subtype /Type1 /Name /F2 /BaseFont /Helvetica-Oblique /Encoding /WinAnsiEncoding >> endobj 10 0 obj << /Type /Font /Subtype /Type1 /Name /F3 /BaseFont /Helvetica-BoldOblique /Encoding /WinAnsiEncoding >> endobj 11 0 obj << /Type /Font /Subtype /Type1 /Name /F4 /BaseFont /Helvetica /Encoding /WinAnsiEncoding >> endobj 12 0 obj << /Type /Annot /Subtype /Link /A 13 0 R /Border [0 0 0] /H /I /Rect [ 488.1737 625.5982 546.1877 634.7557 ] >> endobj 13 0 obj << /Type /Action /S /URI /URI (https://www.youtube.com/watch?v=fzBVPKU_qX8) >> endobj 14 0 obj << /Type /Annot /Subtype /Link /A 15 0 R /Border [0 0 0] /H /I /Rect [ 61.0157 614.6092 161.5637 623.7667 ] >> endobj 15 0 obj << /Type /Action /S /URI /URI (https://www.youtube.com/watch?v=fzBVPKU_qX8) >> endobj 16 0 obj << /Type /Annot /Subtype /Link /A 17 0 R /Border [0 0 0] /H /I /Rect [ 61.0157 437.3209 286.0157 509.3209 ] >> endobj 17 0 obj << /Type /Action /S /URI /URI (http://blogs.sun.ac.za/it/2016/10/conservation-by-drone/drone-2/) >> endobj 18 0 obj << /Type /Annot /Subtype /Link /A 19 0 R /Border [0 0 0] /H /I /Rect [ 387.8777 435.7522 549.4457 444.9097 ] >> endobj 19 0 obj << /Type /Action /S /URI /URI (https://conservationdrones.org/our-story/) >> endobj 20 0 obj << /Type /Annot /Subtype /Link /A 21 0 R /Border [0 0 0] /H /I /Rect [ 381.1637 225.9172 497.2097 235.0747 ] >> endobj 21 0 obj << /Type /Action /S /URI /URI (https://www.savetherhino.org/rhino_info/thorny_issues/the_use_of_drones_in_rhino_conservation) >> endobj 22 0 obj << /Type /Annot /Subtype /Link /A 23 0 R /Border [0 0 0] /H /I /Rect [ 163.3273 111.0052 379.4083 120.1627 ] >> endobj 23 0 obj << /Type /Action /S /URI /URI (https://en.wikipedia.org/wiki/Unmanned_aerial_vehicle) >> endobj 24 0 obj << /Type /Annot /Subtype /Link /A 25 0 R /Border [0 0 0] /H /I /Rect [ 384.4123 111.0052 545.9803 120.1627 ] >> endobj 25 0 obj << /Type /Action /S /URI /URI (https://conservationdrones.org/our-story/) >> endobj 26 0 obj << /Type /Annot /Subtype /Link /A 27 0 R /Border [0 0 0] /H /I /Rect [ 346.9093 100.0162 545.9803 109.1737 ] >> endobj 27 0 obj << /Type /Action /S /URI /URI (https://en.wikipedia.org/wiki/Conservation_Drones) >> endobj 28 0 obj << /Type /Annot /Subtype /Link /A 29 0 R /Border [0 0 0] /H /I /Rect [ 159.7993 89.0272 548.4823 98.1847 ] >> endobj 29 0 obj << /Type /Action /S /URI /URI (https://www.savetherhino.org/rhino_info/thorny_issues/the_use_of_drones_in_rhino_conservation) >> endobj 30 0 obj << /Type /XObject /Subtype /Image /Width 300 /Height 96 /ColorSpace /DeviceRGB /Filter /DCTDecode /BitsPerComponent 8 /Length 8356>> stream ExifII*Ducky<+http://ns.adobe.com/xap/1.0/ Adobed       `,  !1"AQaq2#BRb3ѢCSr4d5!1AQaq"BRb# ?M@P( @P( @P( @P( @P(#rkqu Ր@\쥸M e?w$~o$sfe/~qc$_c;:)eu1Ǡ?l{eQѱ _ƷQzWE\R^iơbݘkhfSO祝 ?nl%WIb?2>}Iv?9p}IWFKzƠ3Ln# u>5EW!߬]yVQ .!)}OjZa5?tgxX+5PFH}0﫛++㓉PC ='jepѳOя~˖]?S&i}{Մw 4RxI5{ -F0 |31 ?ci "LMY?aJ 6k/[{b B! nvqס֨P( Ta`6 =]cmgKoD>C8.7YTZf򥍅H" #νׇ_Ic,12JnֵVu=UݬO9d9a`.14.}3sZ,EA8nZ67ޠ ën&+x?lS ?W$|:!x,r@?TeN)Ђ{#hGh6a RĤU"E=25-2EԱtP@;ĬNƺ2XԕyW+ͬ{xͿmZGٽ/#iq%$֚G v9] 7µ9%c/鶛KW9n5u5ΖPJ[50٫kͥFW%UF݋r]}AֹmvV!v[_CH!(>۠*:;kmgtwd@塔鯷B t4GeKkF1[C[JxԕT(1<_f4eXBG`:Ց21]*=+9i29QEI=NNzNc3)V u>:u[WY\+h[Cl鮨Hв]³z8F=]507bly6B8yR$[d :{+;8ao]0_,N~ua%o-N$ڲ@~xe76ӉA.|wicћw5{| p)d_Y+'/_LkOKDZb7-齜I;2<3W?־ݦkg+#*KQoe'v'VM|[xצꘌ^^oYF_g)itA"@Vjmf+i<i+vu^ r]u?GEmےaVbuvTWot?q&]=ۧ_[Z_d]9Y\켠u!FE#¯3v'kw!˫dK ,Ut>PIzv:_qK;q!:PPky1CH#5 Y2g4wr*G77xkWYV0cFٶxIO^mn'wi5rN?m;(j=(!VW:($\YklN<֡=Yat 2$}!6\;G|f~$nm4ܺD#nnܡ)A=o)y@*whH/ph| (3P( '#nՈX$Ƨٱ·;!bcQ1U*~USL'mMJm%6mGQ֓Yꖹc%ԉq]pVFOPC+X%?vI/``A@_yR5wrm#؝OégS\sѻ̣"F4꿱=ov|Dּ8b飜\]I%/+0}B(ԑ6ndsgq?F); =ʀ|=λgsK)7~{wWљXbSt/ոrnvweotonf.˾8щؚu+6w:T)M_ʉeXߨ$- cf߽4Bb838˯T嵸חmn$$U,N|uWyc,hc8H'#RF:B+SX}\soMYmdy-Lţ4 'YQuoetQw!ϻkxGys r5o%;QUʍU[k8#0.L@@ʫ//GM},esoOQv7py>b@5:mfYX೷mBToJ1y>>6k/0_Me+(/1Sס2^ߵ?RzruƟt?q,jg?ysY1"*UI/ w~B VmӧKCOpb֧De{7BN7<(lo,~B#o*N JKNf]Erޜ5t9kv7XRFX\8d*Z5=ۡGlΦ ro]%@P( SZZwM H@ cu''`#0馺{_0يP$1h ?eխFkI#QPP]ɱ?M}G3wǑ0|n׌Y?Kih7{Jh9.: uNd#p>u`,b`H$}7\kɉE׈q|Txc11Ep=m[yg2nwuVL3ֿ%PqLT[^E{H6KĠuk9f<{+kl`O G*B7WVHI3zeVYI̾ [̽x$0l(,y@m辩mscQYN$uFi#;e[;gZ mv\k-^tcڡZb=f4[\-sD?u<X#<&m˥qQym6KwEQ)@P(>d)lAA@P( @P( 㻷ɵ )aBnnH+WIubxԋqr.Wr/->iYUX[akh!Z [d_%X.^RF}nOg%qG L?$;MF+ 8/q{|o'vi-"dpYd]YOJLiܼ@ȷXG#n!;h=s׬EE~g֟i dC HmR:+o SF%bdM'FdF[ y-.t63rF:AW/4#ɴYKF8ST<:TCn{#fqWgCkc{X#)ꢙ++mŵ?2,qjUQZR=/ޮz؜;M? A@P( @P( @P(?U,uAA~8L7ylq Jn2@ iq՝z<}rc)ɭ٬1;Ay"ku-YέdFbtŗ<V,J޵.Rkg~g $]f)Lup,iԸG \n?-\cXCK4pNI}e]Z\xwVYlA.,A\d~0b)Ѵ:oFLw~ $o>:zUB{@U$6:鸝IWlj EE*(T A@P( @P( @PV{qB{ ۈziEӧ/R16*$kO_P1LKsVDŽJV'G;ޔM ޛk˧QօߙuFQ,FఽǪ9 L{L'VE A ɀk( l&t4dw9w%:"s? i$ *uzv;ZۋEisoU,7@$/r73t7}mn_{!B08t*`d-x#WkH9!:7HVOI:+;kRUñ}.y$[:f%9MG ʣ71p'{37 `3+MwkH[{&SAH` Fڱ(,hOƒٝ"?ŬaZq;١U4AـtP( @P( @P( O?lp*[@*˄!A=^9UBI'm^ uŮZKh#m56Wf:|,@(P|_[7E!g hS)<9K hU,1(JjJZ/{ߣv[[gNJ1kp`{2D]Ws>\;'t{.;yq[ɮ"a"HX+(>WZZc3[meX%x)~ OK7++1G*tTXlJ$[{ ,7w;y-+f]L=Iʡ^XrwSCYl=U?Qpq~[N9X+yf *.( WG |UB@P( @P( @P`о CzS"Ț8P]7S=(|o8W>k Ggpqmq|Bn3|ɬ#qUhB]Z_gr2K;w!&GX\'(I#ֆ95e_%_2oUq;=Yx=&&1VT몃`y59#Y%{yK*ck+m= w- yMK R8VdV>LWl7/ |%r鮄NĞ5*=K~x@+ZBt |i(8'$Oum>HIXmFl}rxoELޕ] CQ$~YoggyetK޽"OݣI8A$,]K.e-gl)PzrwM6:h:8/hLJ)h> endobj 32 0 obj << /Length 630 >> stream 0.153 0.153 0.153 rg 0.373 0.169 0.255 RG 0.18 w 0 J [ ] 0 d 0.702 0.800 0.816 rg 34.016 34.016 543.969 723.969 re f 1.000 1.000 1.000 rg 45.266 719.245 521.469 38.739 re f 0.773 0.773 0.773 rg 0.773 0.773 0.773 RG 45.266 719.245 m 566.734 719.245 l 565.984 719.995 l 46.016 719.995 l f 566.734 757.984 m 566.734 719.245 l 565.984 719.995 l 565.984 757.984 l f 45.266 757.984 m 45.266 719.245 l 46.016 719.995 l 46.016 757.984 l f 61.016 734.995 m 550.984 734.995 l 550.984 735.745 l 61.016 735.745 l f 0.400 0.400 0.400 rg BT 61.016 749.193 Td /F2 9.0 Tf [(Posted in:Algemeen,Groen IT,Navorsing | | With 0 comments)] TJ ET endstream endobj xref 0 33 0000000000 65535 f 0000000008 00000 n 0000000073 00000 n 0000000119 00000 n 0000000339 00000 n 0000000376 00000 n 0000000514 00000 n 0000000652 00000 n 0000008935 00000 n 0000009047 00000 n 0000009162 00000 n 0000009282 00000 n 0000009390 00000 n 0000009518 00000 n 0000009613 00000 n 0000009740 00000 n 0000009835 00000 n 0000009962 00000 n 0000010078 00000 n 0000010206 00000 n 0000010299 00000 n 0000010427 00000 n 0000010572 00000 n 0000010700 00000 n 0000010805 00000 n 0000010933 00000 n 0000011026 00000 n 0000011154 00000 n 0000011255 00000 n 0000011381 00000 n 0000011526 00000 n 0000020049 00000 n 0000020114 00000 n trailer << /Size 33 /Root 1 0 R /Info 5 0 R >> startxref 20796 %%EOF Navorsing « Informasietegnologie
Language:
SEARCH
  • Onlangse bydraes

  • Kategorieë

  • Argiewe

Navorsing

Mobiele tegnologie opname wys nuwe gebruikspatrone uit

Vrydag, November 1st, 2013

Diit blyk dat Android- en Apple-selfone waarskynlik binne die volgende jaar om studente se guns gaan kompeteer, terwyl Blackberry se populariteit vinnig wegkwyn. Die prentjie het beduidend verander sedert 2012:

mobile-phones

Hierdie is slegs een voorbeeld van die resultate van ‘n onlangse mobiele tegnologie opname, geneem deur Informasietegnologie, om patrone in mobiele toestelle onder studente te bepaal.

Die doel van die opnames, waarvan die eerste in September 2012 uitgevoer is, is om gedragspatrone te identifiseer sodat toepaslike universiteitsdienste en -strategieë in die toekoms implementeer kan word. Die kombinasie van toestelle waaroor studente beskik en hoe vinnig omstandighede verander, is kritiek vir ingeligte beplanning en besluitneming.

‘n Ander onverwagse neiging is die stadige toename van tablette op kampus. Aangesien die meerderheid studente daagliks toegang tot ‘n skootrekenaar, ultrabook of notebook het, word die tablet gesien as ‘n “derde” toestel wat 47% van studente nie kan bekostig nie en 25% verkies om nie te gebruik nie. 

Slegs 28% van deelnemers besit ‘n tablet, waarvan bykans die helfte Apple iPads is, met Android tablette kort op sy hakke. Studente dui aan dat `n styging mettertyd sal plaasvind, maar wel geleidelik. 

Ongelukkig is bewustheid rondom die Studente Tegnologie Program, wat aan studente die geleentheid bied om skootrekenaars, tablette en notebooks teen afslagpryse te koop, steeds gebrekkig. 

Aan die positiewe kant sien studente deurlopend dienste en inhoud wat verband hou met leer, akademiese geleenthede en skedules, byvoorbeeld eksamenresultate, klas- en eksamenroosters en taakinformasie, as die noodsaaklikste funksie wat mobiele toestelle moet vervul.

Dis moontlik dat, wanneer meer leerinhoud, insluitende e-handboeke, meer beskikbaar raak via mobiele toestelle, ook vir aflyn gebruik, die toename van tablette ook mag versnel.

mobile-content

Verdere opnames sal in die toekoms uitgevoer word om gebruikspatrone en addisionele veranderinge oor tyd te bestudeer.

Een gelukkige wenner, BComm-student Pierre-Etienne, was die gelukkige wenner van ‘n Incredible Connection geskenkbewys ter waarde van R1500.

2832 studente uit 32266 uitgenooides is, het die opname voltooi. 

[FOTO: Ralph Pina (direkteur: ontwikkeling) met wenner Pierre-Etienne Rossouw]

 

 

Vista & Blackboard staan opsy vir Moodle

Vrydag, Mei 24th, 2013

Vanaf 2014 skakel die Universiteit se elektroniese onderrigleerbestuurstelsel oor van Vista en BlackBoard Learn na ‘n oop-bron e-Leer-stelsel, Moodle. Die oorskakeling is genoodsaak deur  ‘n verandering in die Universiteit se strategie en tekortkominge in die bestaande stelsel wat nie reggestel kon word nie. Die besluit is gegrond op `n deeglike ondersoek. Moodle is dus voortaan die standaard e-Leer stelsel van die Universiteit.

‘n Taakspan (Johann Kistner, drr Antoinette van der Merwe & JP Bosman en me Marinda van Rooyen) het die evaluering gedoen, insluitend konsultasie met akademiese, administratiewe en steundienste personeel.  Daar is ook gekyk na hoe die stelsels suksesvol en op groot skaal by ander universiteite gebruik word.  Uiteindelik is die besluit gemaak op grond van ‘n stel vooraf gedefinieërde, geweegde kriteria. Dit het volgende in ag geneem:

  1. Toegang tot die stelsel van buite kampus moet betroubaar wees. Daar is `n beduidende groei in die gebruik van e-Leertegnologie van buite die kampus:  dienskursusse, nagraadse modules, en studente wat vanaf hul huise werk.
  2. E-assessering word toenemend gebruik, dus is `n betroubare assesseringskomponent noodsaaklik.  
  3. ’n Mobiele koppelvlak wat op alle toerusting werk, agv die groot toename in die gebruik van mobiele toerusting (selfone, tabletrekenaars, skootrekenaars).
  4. ‘n Akkurate tredhoustelsel om rekord te hou van studente se vordering. 
  5. Af-lyn funksionaliteit om voorsiening te maak dat studente die leermateriaal en ander inligting maklik kan sinkroniseer na  toerusting terwyl hulle op kampus is en dan tuis kan werk sonder om aanlyn te wees.
  6. ‘n Meer soepel lisensiëringsmodel aangesien beperkende lisensieooreenkomste nie meer volhoubaar is indien daar groter gemeenskapsbetrokkenheid en samewerking met skole en ander Universiteite, veral op die Afrika kontinent (bv in die CHEC kursusse, skole ondersteuning) in die vooruitsig gestel word nie. 

In praktyk beteken dit dat Moodle vanaf Januarie vir alle modules gebruik word, en dat Vista en BlackBoard net tot Maart 2014 vir 2013 modules beskikbaar bly (tot na die laaste eksamengeleentheid).

Die kort tydperk voor die implentering moet plaasvind bied `n groot uitdaging vir dosente om inligting  betyds te migreer, asoof aan IT om die bedieners betyds gereed te kry.  Die projek word tans gedefinieer en daar word streng by `n tydlyn gehou om te verseker dat hierdie doelwit bereik word. 

Meer inligting sal ook in volgende uitgawes van Bits & Bytes kommunikeer word. 

Turnitin fnuik plagiaat

Vrydag, Mei 24th, 2013

Akademiese werk aan ’n universiteit bring mee dat die student blootgestel word aan die idees, geskrewe materiaal en ander intellektuele en kreatiewe produkte van ander. Die bedoeling met akademiese studie is juis dat die idees van sowel die dosent as die student deur hierdie idees en materiaal van ander gevorm en geslyp sal word. Terselfdertyd moet die student ook verder gaan as dit wat ander gedink, geskryf en geskep het en dit krities evalueer, nuwe en oorspronklike insette of sinteses maak, en dit van toepassing maak op eietydse internasionale en plaaslike problematieke. Hierin lê die besondere bevrediging van akademiese werk op universiteitsvlak. 

Uiteraard kan die dosent slegs evalueer wat die bydrae van die student self is wanneer die bydrae van ander persone duidelik onderskei word. Dit gebeur by wyse van erkende stelsels van erkenning en aanhaling. Deur nie hierdie konvensies te volg en die nodige erkenning te gee nie, word die grondslag van die akademiese werk aan ’n universiteit ondermyn. Deur die werk (woorde, idees, skeppinge) van ander persone oor te neem asof dit die skrywer se eie is, word plagiaat gepleeg. 

Die universiteit gebruik Turnitin om plagiaat mee te toets. Turnitin integreer met die Leerbeheerstelsel (Webstudies of Ematies). Werkstukskakels word binne die LBS geskep wat deur studente gebruik word om hulle werkstukke na op te laai. Die werkstukke wat opgelaai word, word in ‘n databasis gestoor en word dan gebruik vir die toets van plagiaat. Dit verhoed dat een student ‘n ander student se werkstuk kan gebruik, deur woorde en sinne wat ooreenkom te identifiseer. Werkstukke word ook teen bestaande webblaaie, aanlyn boeke, koerante en journale getoets. 

Die mees suksesvolle benaderings m.b.t. die hantering van plagiaat in die geval van studente laat ruimte vir wat genoem kan word ’n ontwikkelingsbenadering, naamlik dat die voorkoms van gevalle van plagiaat – uitgesonderd gevalle van ’n ernstige aard gebruik word as ’n geleentheid om die persone wat hulle daaraan skuldig maak te wys op wat verwag word en hoe om met inligting om te gaan, asook om (byvoorbeeld) die werkstuk oor te doen. 

Vir meer inligting oor die universiteit se Interim-benadering m.b.t. die hantering van plagiaat, besoek die SOL webtuiste: http://stbweb02.stb.sun.ac.za/sol/beleide

Inligting verkry en aangepas uit Interim riglyne vir die hantering van plagiaat deur Marinda van Rooyen

 

TURNITIN/WebStudies webwerf

TURNITIN Aantekenprobleme & hulp

–          As jy nie kan aanteken by WebSTudies of Blackboard, gaan na www.sun.ac.za/useradm  en verander joiu wagwoord.

–          Vir enige ander WebSTudies of Blackboard-verwante navrae (modules wat nie wys nie, ens.), stuur e-pos aan WebStudies of Samuel Morris.
            Tel:  +27(0)21 808-2443

 

 

 

DRM – `n Sentrale Afrikaland?

Vrydag, April 26th, 2013

Die afkorting klink soos `n verwysing na `n sentrale Afrikaland en alhoewel DRM ook versigtige bestuur behels, is dit minder tasbaar en strek dit wel oor grense heen.

As gevolg van die drastiese toename in digitale inhoud in ons lewens, of dit musiek, video of e-boeke is, het dit noodsaaklik geword vir maatskappye om hul eiendom te beskerm deur sekere maatreёls in plek te sit. Maar wat is DRM?

Ons het die volgende definisie en verduideliking op een van ons gunsteling webwerwe opgespoor – 

Digital Rights Management (DRM) is `n tipe toegangsbeheer tegniek gebruik deur kopiereg-eienaars, uitgewers en hardwarevervaardigers om die gebruik, manipulasie en verspreiding van digitale inhoud na die verkoop daarvan te beperk.

Voorbeelde van DRM sluit die inkripsie van digitale video (op DVD en Blu-ray skywe) om te voorkom dat die koper nie die inhoud ontsluit nie of die beperking van e-boeke tot die rekening van die oorspronklike koper (jy kan byvoorbeeld you Amazon e-boek op jou Kindle lees of op Amazon.com, maar jy kan nie die boek vir iemand anders aanstuur of gee nie). Dit sluit ook die beperking op die aflaai van speletjies na slegs die rekenaar waarvan die afgelaai is – dus kan jy dit nie kopieer en uitdeel vir vriende nie. 

Onder sekere geledere is daar `n sterk weerstand teen DRM en bly dit `n kontroversiёle onderwerp. Maatskappye voel dis nodig om hul intellektuele eiendom te bekerm en rowery te beveg, maar gebruikers se grootste frustrasie is dat DRM hardeware as’t ware sluit en data nie tussen verskeie toestelle geskuif kan word nie. 

Vandag is ook Wereld Intellektuele Eiendom dag en Stellenbosch Universiteit het verskeie aktiwiteite om bewustheid te kweek georganiseer. Meer inligting. 

(BRON: www.howtogeek.com)

Toegang tot Biblioteek e-bronne verander binnekort

Vrydag, Mei 25th, 2012

Tot op hede word gratis Internet toegang tot die US Biblioteekdiens se subskripsie gebaseerde elektroniese bronne deur ‘n verstelling in die gebruiker se webleser bewerkstellig.

Hierdie verstelling, bekend as die PAC lêer, bevat ‘n lys van al die elektroniese bronne waartoe die Biblioteekdiens gratis Internet toegang verskaf.  Dit behels hoofsaaklik agente- en subskripsie e-bronne, alhoewel daar in spesiale gevalle al aan departemente vergunning gegee was om ander vakspesifike e-bronne ook so gratis toeganklik te maak.  Weens die voortgesette afname in Internet kostes word hierdie vergunning vanaf 1 Julie 2012 gestaak.

Met die toename in e-bronne op die Internet, asook die onlangse opgradering van die kampus vuurmuur (“firewall”) en SANReN koppeling, is die webleser verstelling nie meer ‘n praktiese metode om gratis Internet toegang te bewerkstellig nie.  Voortaan sal gratis toegang tot e-bronne vir gebruikers slegs beskikbaar wees deur die Biblioteekdiens se webtuiste.  Gebruikers kan nuwe plekhouers (“bookmarks”) in hul weblesers skep vanaf die Biblioteek se e-databasis lys, indien hulle nog steeds op so ‘n wyse toegang wil verkry.

Hierdie reëling geld vir tafel- en skootrekenaars, hetsy op of af van kampus.  Gebruikers hoef dus van ingang Julie 2012 nie meer hul skootrekenaars se webleser konfigurasie te verander na mate hulle tussen die huis en kantooromgewing werk nie.

Die gebruik van Inetkey is egter ten alle tye nodig vir toegang tot die Biblioteekdiens se e-bronne vanaf die kampusnetwerk.

Hierdie verandering tree in werking vanaf 1 Julie 2012.

Artikel verskaf deur Wouter Klapwijk, Informasietegnologie, Biblioteek- en Inligtingsdienste

 

© 2013-2025 Disclaimer: The views and opinions expressed in this page are strictly those of the page author(s) and content contributor(s). The contents of this page have not been reviewed or approved by Stellenbosch University.